Opis wybranych układów i zespołów w tramwajach > Układy smarowania obrzeży kół

Układ smarowania obrzeży kół służy wpływa na zmniejszenie zużyć obrzeży kół wynikające z tarcia powodowanego nabieganiem poprzecznym koła na główkę szyny oraz poślizgów występujących pomiędzy kołem, a szyną, co jest efektem działania na pojazd sił odśrodkowych jak również ruchu wężykowego. Dzięki temu systemowi następuje również zmniejszenie emisji hałasu od jadącego tramwaju (eliminacja charakterystycznych pisków).
Smarowanie obrzeży polega na wytryskiwaniu z dysz specjalnego smaru na obracające się koła. Dysze znajdują się i skierowane są precyzyjnie na strefę obrzeży kół jezdnych.
W związku z tym, że koło tramwajowe porusza się często po szynach rowkowych to często stosuje się dwustronny układ smarowania obrzeży. Rozwiązanie to polega na tym, że środek smarny natryskiwany jest na wewnętrzną jak i zewnętrzną stronę obrzeża.

Schemat dwustronnego układu natrysku smaru

 
Dysze smarowania obrzeża przy kole

Dysze smarne najczęściej montuje się przed zestawem atakującym pierwszego wózka patrząc w kierunku jazdy. Smar z pierwszych kół na kolejne przenosi się pośrednio poprzez współpracę kół z szynami i z nich dostaje się na pozostałe koła.


 
Zbiornik smaru smarowania obrzeży

 
Przykładowy moduł z urządzeniami sterowniczymi (sprężarka + sterowanie)

Biodegradowalny olej smarny zgromadzony jest w zbiorniku. Dozująca pompa tłokowa napędzana jest sprężonym powietrzem z układu pneumatycznego. W związku z brakiem układu pneumatycznego jak w pojazdach kolejowych, w tramwajach zabudowuje się dedykowane sprężarki i zbiorniki pneumatyczne do zasilania układu smarowania obrzeży. W niektórych rozwiązaniach można spotkać układ, w którym sprężarka jest wykorzystywana zarówno do zasilania układu smarowania obrzeży jak i układu piasecznic. Pompa układu smarowania tłoczy środek smarny ze zbiornika do bloku mieszającego, w którym powstaje mieszkanka powietrzno-smarna. Mieszanka ta poprzez tłok pompy przekazywana jest dalej instalacją rurową do dysz rozpylających.

Działaniem układu steruje system sterownia pojazdem. Częstotliwość smarowania może być ustalana według ustawień interwałów czasowych, pozycji GPS, przebytej drogi jak również przez czujniki wykrywające obrót wózka, czyli wchodzenia pojazdu w łuk toru. Zastosowane rozwiązanie zależy od producenta pojazdu i oczekiwań przewoźnika. Poniżej przykład zakładki na terminalu operatorskim motorniczego na pulpice, do zarządzania układem smarowania obrzeży.

Zakładka terminalu na pulpicie - sterowanie układem smarowania

   
Pozostałości smaru przy szynach

Poza układami smarowania obrzeży w pojazdach stosuje się również układy smarowania zabudowane w torach - więcej informacji - tutaj.

Smarowanie obrzeża koła na przykładzie pojazdu kolejowego: