Oznaczenia taboru > Oznaczenia wagonów pasażerskich

Do wagonów pasażerskich zaliczają się:
- wagony do przewozu podróżnych (miejsca: siedzące, leżące, sypialne),
- wagony restauracyjne, barowe, salonowe itp.,
- wagony bagażowe, pocztowe, służbowe, itp.

Oznaczenia umieszczane na wagonach osobowych regulują "Przepisy o wzajemnym użytkowaniu wagonów osobowych i bagażowych w ruchu międzynarodowym", czyli RIC (Regolamento Internazionale Carozzi). Niespełnienie wymagań RIC w zakresie wyposażenia i oznakowania wagonów, dyskwalifikuje poruszanie się tych wagonów po innych zarządach kolejowych ze względu na brak wymaganej kompatybilności taboru. Wśród oznaczeń spotkać można również oznaczenie PPW (Prawiła Polzowania Wagonami), który posiada skrót międzynarodowy MC i określa normy oznakowań wagonów poruszających się po terenie wschodniej Europy. Każdy wagon osobowy musi być oznaczony odpowiednimi opisami i znakami zarówno we wnętrzu jak i na zewnątrz. Wszystkie nowobudowane wagony, produowane w Unii Europejskiej, muszą spełniać wymagania właściwych Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności (TSI), czyli wykonawczych rozprządzeń Komisji Europejskiej w sprawie interoperacyjności taboru.

Podstawowym oznaczeniem identyfikacyjnym stosowanym na wagonach jest identyfikator pojazdu kolejowego, składający się z numeru 12 cyfrowego EVN, literowego oznaczenia charakterystyki technicznej,  literowego identyfikatora państwa rejestracji pojazdu oraz oznaczenia dysponenta pojazdu (VKM).


Oznaczenie wagonu pasażerskiego - numer EVN i literowe oznaczenie charakterystyki technicznej

Numer EVN wagonu pasażerskiego składa się z sześciu grup cyfr (4 grupy dwucyfrowe, 1 grupa trójcyfrowa i 1 grupa jednocyfrowa).
Cyfry trzech pierwszych grup są oddzielone myślnikiem od pozostałych. Cyfra samokontroli również oddzielona jest myślnikiem od poprzedzających ją cyfr numeru.
Trzy grupy cyfr przed cyfrą samokontroli (grupa 3,4,5) są podkreślone linią ciągłą i stanowią zasadniczy numer wagonu i wiążą się oznakowaniem literowym charakterystyki technicznej.

- Pierwsza grupa (1 i 2 cyfr) - kody interoperacyjności - oznacza do jakiego systemu komunikacji wagon jest przystosowany.

Kody interoperacyjności wagonów - cyfra 1 i 2 (1 grupa cyfr) - źródło

- Druga grupa (3 i 4 cyfra) - oznaczenie liczbowe państwa rejestracji pojazdu.
   
- Trzecia grupa (5 i 6 cyfra) - oznacza charakterytykę techniczną wagonu.

Kody charakterystyki technicznej - cyfry 5 i 6 (3 grupa cyfr) - źródło

- Czwarta grupa (2 cyfry) oznacza parametry ogólne wagonu.

Kody parametrów ogólnych - cyfry 7-8 (4 grupa cyfr) - źródło

- Piąta grupa (3 cyfry) - oznacza kolejny numer seryjny wagonu z danej serii produkcyjnej.

- Szósta grupa (1 cyfra) - to cyfra samokontroli (poprawność numeru).

Oznaczenie literowe charakterystyki technicznej
W literowym oznaczeniu charakterystyki technicznej rozróżnia się litery duże (dla oznaczenia indeksu serii wagonu) i małe (oznaczenia indeksu dla charakterystyki technicznej). Duże litery powiązane są z 3 grupą cyfr numeru EVN.

- Duże litery (seria / rodzaj wagonu) - oznaczenia międzynarodowe:
    Duże litery są powiązane znaczeniowo z 3 grupą cyfr numeru wagonu.
    A – wagon osobowy 1 klasy z siedzeniami
    B – wagon osobowy 2 klasy z siedzeniami
    AB – wagon osobowy 1/2 klasy z siedzeniami
    WL – wagon sypialny
    WR – wagon restauracyjny
    AS, SR, WG – wagon bar dansingowy
    R – wagon osobowy z przedziałem barowym, bufetem lub restauracyjnym
    D – wagon bagażowy
    DD – wagon odkryty, dwupoziomowy wagon do przewozu samochodów
    Post – wagon pocztowy
    WSP – wagon osobowy luksusowy

- Duże litery (seria / rodzaj wagonu) - oznaczenia krajowe:
    BD – wagon osobowy 2 klasy z przedziałem bagażowym
    S – wagon specjalnego przeznaczenia
 
- Małe litery (charakterystyka techniczno - eksploatacyjna) - oznaczenia międzynarodowe:
    b - przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych
    c - z miejscami do leżenia (Ac, Bc)  
    v -  przystosowany do przewozu rowerów 
    z - wyposażony w centralne zasilanie z szyny zbiorczej
    f - z kabiną maszynisty (wagon sterowniczy)
    p - z miejscami siedzącymi i przejściem środkowym
    m - dłuższy niż 24,5m
    s - przejście środkowe w wagonie bagażowym i osobowym z przedziałem bagażowym 

- Małe litery (charakterystyka techniczno - eksploatacyjna) - oznaczenia krajowe:
    a - specjalnego przeznaczenia, salonowy
    e - z przedziałami klasy biznes
    k - specjalnego przeznaczenia - socjalny
    n - ogrzewanie nawiewne
    o - z przewodem zdalnego sterowania
    g - z przedziałem dla matki z dzieckiem
    u - z mechanizmami zdalnego zamykania drzwi i zdalne sterowanie oświetleniem
    x - piętrowy

Przykładowy identyfikator pojazdu
- identyfikator państwa rejestracji pojazdu - tu: PL
- oznaczenie dysponenta pojazdu (VKM) - tu: PKPIC
- Numer EVN
- Literowe oznaczenie charakterystyki technicznej - tu: B10 - wagon klasy 2 z 10 przedziałami


Przykładowy identyfikator pojazdu
- identyfikator państwa rejestracji pojazdu - tu: PL
- oznaczenie dysponenta pojazdu (VKM) - tu: PKPIC
- Numer EVN
- Literowe oznaczenie charakterystyki technicznej - tu: WLAB10 - wagon sypialny klasy 1 i 2 z 10 przedziałami


Przykładowy identyfikator pojazdu
- identyfikator państwa rejestracji pojazdu - tu: H (Węgry)
- oznaczenie dysponenta pojazdu (VKM) - tu: START
- Numer EVN
- Literowe oznaczenie charakterystyki technicznej - tu: WR - wagon restauracyjny

Przykładowy numer EVN i oznaczenie charakterystyki technicznej


Poniżej przykładowe oznaczenia techniczno - eksploatacyjne dedykowane i stosowane na wagonach pasażerskich.


Przykładowe oznaczenia na wagonie
A - maksymalna prędkość eksploatacyjna
B - zgodność z przepisami RIC
C - oznaczenie interoperacyjności - PL + CZ, D, A, SK, H
D - przystosowanie do przepraw promowych
E - przystosowanie do zasilania elektrycznego i rodzaje zasilania
F - system rozgłoszeniowy
G - zdalne sterowanie drzwiami, oświetleniem i dane informatyczne (8)
H - wagon ciśnieniowo-szczelny (hermetyczny)
Jeżeli wagon jest przystosowany tylko do wybranych przepraw promowych, to obok symbolu kotwicy (D) umieszcza się skróty literowe przepraw promowych, do których jest przystosowany.

 
Oznaczenia wagonów zgodnych z przepisami PPW (MC) i RIC
- prędkość 160 km/h (1),
- prędkość 200 km/h (2),
- przystosowanie do przepraw promowych,
- zasilanie wszystkimi wartościami napięć (z przetwornicami wielonapięciowymi)

 
Oznaczenie przystosowania wagonu do zasilania wszystkimi wartościami napięć (1) i tylko jednym napięciem - komunikacja krajowa (2)
(zobacz opis układów zasilania wagonów energią elektryczną - tutaj)


Oznaczenie z głównego przewodu zasilane jest ogrzewanie, a sieć pokaładową zasila prądnica osiowa (e)


Oznaczenie wyposażeniu w głównym przewód zasilania przelotowy i zasilaniu sieci pokładowej z prądnicy osiowej (e)


Oznaczenie, że wagon ma centralne zasilanie z głównego przewodu (ee)


Znak ostrzegawczy wyposażenia wagonu w butlę gazową do podgrzewania posiłków

Wagony z miejscami do leżenia oraz wagony sypialne posiadają słowne, pięciojęzyczne opisy ich przeznaczenia w jednym rzędzie nad górną linią okien (między oknami i dachem) na całej długości wagonu.

WAGON Z MIEJSCAMI DO LEŻENIA
COUCHETTES
LIEGEWAGEN
CARROZZA - COUCCETTE
i w języku rosyjskim

   
Opis w języku rosyjskim

WAGON SYPIALNY
VOITURE LITS
SCHLAFWAGEN
CARROZZA - LETTI
i w języku rosyjskim

   
Opis w języku rosyjskim

Na wagonach nanosi się również oznaczenie ich typu fabrycznego. Nadawanie oznaczeń typu wagonu produkowanego w Polsce i prowadzenie rejestru oznaczeń typów realizuje: Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny (d. Instytut Pojazdów Szynowych "Tabor" z Poznania).


Oznaczenie typu wagonu na ścianie czołowej