Układy i urządzenia hamulcowe > Hamulce szynowe
Hamulce szynowe stosowane są w wagonach pasażerskich lub zespołach trakcyjnych i służą do skrócenia drogi hamowania w sytuacjach awaryjnych poprzez uniezależnienie hamowania od przyczepności zestawów kołowych do szyn. Stosuje się je w pojazdach eksploatowanych z prędkością nie większą niż 280 km/h i najczęściej powyżej 160 km/h. Uruchomione hamulce szynowe działają do prędkości 50 km/h. Poniżej tej prędkości nie są aktywne.
Działanie hamulców szynowych sprowadza się do działania elektromagnesu, stąd pełna nazwa tego typu hamulców: elektromagnetyczne hamulce szynowe. 
Wózek z hamulcem szynowym
Podstawowym elementem tego typu hamulców jest stalowa płoza hamująca, w której zainstalowane są cewki elektryczne z uzwojeniem wykonanym z drutu nawojowego i umieszczonym w obudowie. Środkiem uzwojenia ("oknem" cewki) biegnie rdzeń. W płozie hamującej oprócz tego znajdują się również nabiegunniki oraz nakładki cierne realizujące bezpośredni styk z szyną.
Płozy hamulcowe wykonane są najczęściej jako segmentowe (dla lepszego przylegania do szyny i odpworwadzania ciepła) i zamocowane na wspólnej ramie pomiędzy zestawami kołowymi nad główkami szyn. Rama z płozami jest zamocowana do konstrukcji wózka pojazdu na siłownikach sprężynowo - pneumatycznych. Siła sprężyny siłownika utrzymuje płozy na ustalonej wysokości, gdy hamulec nie jest uruchomiony. 
Hamulec szynowy w wózku (opis na powiększeniu) 
Płozy hamulcowe na wspólnej ramie podwieszonej poprzez siłowniki do ramy wózka (opis na powiększeniu) 
Siłownik sprężynowo-pneumatyczny (1) i poprzeczka wsporcza płozy oraz płoza(2)
Płozy hamulcowe zawieszone są w stanie wyłączonym 60 – 130 mm nad główkami szyn. Odpowiednia wartość ciśnienia w przewodzie głównym (hamulcowym) pojazdu powoduje zasilenie siłowników sprężonym powietrzem w wyniku czego płozy są opuszczane bezpośrednio nad główki szyn. Wtedy też ich cewki zostają zasilone energią elektryczną z sieci pokładowej (baterii akumulatorów), co powoduje wytworzenie strumienia elektromagnetycznego i natychmiastowe ich przyciągnięcie z dużą siłą do główek szyn. 
Segmenty płozy i przyłącze zasilania elektrycznego (wskazane strzałkami odpowiednio + / -)
Jeżeli pojazd kolejowy posiada omawiany typ hamulców, na jego nadwoziu przy oznaczeniach rodzaju hamulców widnieje symbol: Mg. 
Oznaczenie pojazdu wyposażonego w hamulce szynowy
Przycisk testu hamulca szynowego i manometr kontroli ciśnienia
Elektromagnetyczne hamulce szynowe stosowane są powszechnie i obowiązkowo w tramwajach, gdzie osiągają siłę docisku do 60kN.
W tramwajach nie stosuje się zawieszenia na wspólnej ramie poprzez siłowniki lecz płozy zawieszone są w stanie spoczynkowym 10 mm milimetrów nad główką szyny.
Więcej informacji o hamulcach szynowych tramwajowych - tutaj.
Przykładowy tramwajowy hamulec szynowy